bank waluty

Międzynarodowe aktywa rezerwowe, czyli słów kilka o SDR

Interesujesz się finansami? Ekonomia jest Ci bliska? Poznaj czy jest SDR

SDR jest międzynarodowym aktywem rezerwowym utworzonym przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Z angielskiego „special drawing rights” oznacza specjalne prawa ciągnienia. Jest to międzynarodowa jednostka rozrachunkowa, umowna jednostka monetarna, mająca charakter pieniądza bezgotówkowego, czyli istniejącego wyłącznie w postaci zapisów księgowych na bankowych rachunkach depozytowych. Nie jest walutą.

Wprowadzono ją w 1969 r. Pierwotnym zamiarem było stosowanie jako alternatywy dla złota i srebra. Później w celu uzupełnienia oficjalnych rezerw krajów członkowskich oraz w celu wsparcia systemu stałego kursu walutowego w Bretton Woods. W latach 70-tych, po upadku systemu walutowego z Bretton Woods SDR straciły na znaczeniu.

Obecnie specjalne prawa ciągnienia są tylko w ograniczonym stopniu wykorzystywane jako aktywa rezerwowe. Ich główną funkcją jest służenie jako jednostka rozliczeniowa MFW. Może z niej korzystać wyłącznie Międzynarodowy Fundusz Walutowy, kraje do niego należące oraz wybrane organizacje międzynarodowe, które otrzymały stosowną licencję od MFW.

Specjalne prawa ciągnienia zostały wyemitowane trzykrotnie:

  • • w latach 1970–1972 w kwocie 9,5 mld jednostek równych 1 dolarowi amerykańskiemu,
  • • w latach 1979–1981 w kwocie 12 mld jednostek,
  • • w 2009 r. w kwocie 204,1 mld jednostek (dla Polski 3,12 mld po kursie 1,56 SDR/USD).

Początkowo wartość jednego specjalnego prawa ciągnienia wynosiła 0,888671 g czystego złota Obecnie SDR opiera się na koszyku pięciu głównych walut: dolara amerykańskiego, euro, jena japońskiego, funta szterlinga i juana w proporcjach zależnych od wagi danej waluty w międzynarodowych transakcjach pieniężnych.

Skład koszyka zmieniany jest co pięć lat. MFW może wtedy zastąpić istniejące jednostki drugimi, a do tego zmienić przypisane im wagi:

  • • W latach 1974 - 1980 koszyk SDR składał się aż z 16 walut.
  • • W 1981 roku ustanowiono wyłącznie 5 najważniejszych walut: dolara amerykańskiego, marki niemieckiej, franka francuskiego, funta brytyjskiego oraz jena japońskiego.
  • • W 1999 roku euro zastąpiło markę niemiecką i franka francuskiego, co sprawiło, że na wartość SDR wpływały wyłącznie cztery najważniejsze waluty.
  • • W 2016 roku włączono do koszyka chińskiego juana.

Obecnie specjalne prawa ciągnienia mają zastosowanie w rozliczeniach zarówno między członkami MFW, jak i krajami nienależącymi do niego, a także międzynarodowymi instytucjami finansowymi. Wartość w przeliczeniu na dolara amerykańskiego jest ustalana codziennie na podstawie kursów wymiany wykazywanych około południa czasu londyńskiego i publikowanych na stronie internetowej MFW.